Từ ngày 01/01/2026, Luật Việc làm số 74/2025/QH15 chính thức có hiệu lực, thay thế Luật Việc làm năm 2013. Đây là lần sửa đổi toàn diện nhằm hiện đại hóa chính sách lao động – việc làm, hoàn thiện hệ thống bảo hiểm thất nghiệp, và tăng cường kết nối cung – cầu lao động một cách bền vững.

Với hơn 90 điều luật được sửa đổi và bổ sung, Luật Việc làm 2025 không chỉ tác động đến người lao động mà còn đặt ra những yêu cầu và cơ hội mới cho các doanh nghiệp, tổ chức tuyển dụng. Trong bài viết này, NIC Global sẽ phân tích những điểm mới nổi bật của Luật, giúp doanh nghiệp và người lao động chủ động chuẩn bị từ bây giờ.

1. Lần đầu tiên mở rộng bảo hiểm thất nghiệp cho lao động không có quan hệ lao động

Một trong những thay đổi mang tính bước ngoặt là Luật Việc làm 2025 cho phép người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động chính thức (freelancer, lao động tự do, lao động thời vụ) được tự nguyện tham gia bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).

Điều này có ý nghĩa gì?

• Đối với hơn 16 triệu lao động phi chính thức tại Việt Nam, đây là cơ hội để họ lần đầu tiên được bảo vệ an sinh khi mất việc.
• Doanh nghiệp thuê ngoài hoặc sử dụng lao động tự do cũng cần nắm rõ quyền và nghĩa vụ mới của nhóm này để tránh rủi ro về pháp lý.

2. Khuyến khích doanh nghiệp tham gia phát triển kỹ năng nghề

Luật 2025 khuyến khích các doanh nghiệp chủ động tổ chức đào tạo kỹ năng nghề, và cho phép được liên kết hoặc trực tiếp tổ chức đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia cho người lao động của mình.

Các lợi ích cụ thể:

• Doanh nghiệp được giảm thuế hoặc nhận hỗ trợ tài chính nếu tham gia đào tạo lại lao động, đặc biệt là người thất nghiệp.
• Người lao động có thể được công nhận kỹ năng dựa trên kinh nghiệm thực tiễn, không nhất thiết phải qua trường lớp chính quy.

Việc đánh giá năng lực nghề một cách linh hoạt sẽ giúp người lao động nâng cao giá trị bản thân, đồng thời giúp doanh nghiệp dễ dàng xác định và khai thác đúng năng lực nội bộ.

3. Tăng tính linh hoạt trong quy trình hưởng BHTN

Luật Việc làm mới đã cải thiện đáng kể thủ tục, điều kiện và quy trình hưởng bảo hiểm thất nghiệp, với những điểm mới đáng chú ý sau:

• Cho phép nộp hồ sơ hưởng BHTN trực tuyến, sử dụng chữ ký số, giấy tờ điện tử.
• Rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ, tăng tính thuận tiện.
• Cộng dồn thời gian tham gia BHTN nếu người lao động quay lại làm việc trong thời gian sớm.
• Thưởng khuyến khích nếu người thất nghiệp sớm quay lại thị trường lao động.
• Cho phép người lao động có từ hai việc làm trở lên chọn nơi đóng BHTN phù hợp nhất.

Doanh nghiệp cần cập nhật thông tin để hướng dẫn đúng cho nhân viên, đặc biệt với các doanh nghiệp có lực lượng lao động biến động cao hoặc hoạt động theo mô hình dự án.

4. Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thị trường lao động

Một bước tiến quan trọng trong quản lý nhà nước là Luật yêu cầu thành lập hệ thống cơ sở dữ liệu thị trường lao động quốc gia, liên kết giữa các bộ ngành, địa phương và doanh nghiệp.

Doanh nghiệp sẽ được gì?

• Dễ dàng đăng tải nhu cầu tuyển dụng và tiếp cận nguồn ứng viên tiềm năng hơn.
• Nhận các phân tích xu hướng nhân lực từ hệ thống để lên kế hoạch tuyển dụng – đào tạo hiệu quả.

Điều này giúp giảm hiện tượng cung vượt cầu cục bộ, hạn chế lãng phí nguồn lực tuyển dụng và tăng tính minh bạch trên thị trường lao động.

5. Tăng cường vai trò và chất lượng của trung tâm dịch vụ việc làm

Luật Việc làm 2025 quy định rõ các dịch vụ việc làm công lập và tư nhân đều phải đạt tiêu chuẩn hoạt động, đồng thời được hỗ trợ chính sách nếu đáp ứng hiệu quả.

Trung tâm dịch vụ việc làm sẽ có thêm chức năng:

• Tư vấn định hướng nghề nghiệp cho người lao động.
• Giới thiệu việc làm, kết nối cung – cầu.
• Đào tạo kỹ năng ngắn hạn.
• Dự báo biến động thị trường lao động tại địa phương.

Đặc biệt, luật khuyến khích mô hình hợp tác công – tư (PPP) trong lĩnh vực này, tạo cơ hội cho doanh nghiệp nhân sự như NIC Global phối hợp cùng Nhà nước nâng cao hiệu quả hỗ trợ việc làm.

6. Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp duy trì việc làm

Luật mới quy định thành lập Quỹ việc làm quốc gia, sử dụng để hỗ trợ:

• Doanh nghiệp gặp khó khăn nhưng vẫn giữ người lao động.
• Doanh nghiệp đào tạo lại, chuyển đổi nghề cho lao động.
• Đầu tư phát triển các mô hình sàn việc làm, mô hình thử nghiệm.

Doanh nghiệp có thể chủ động tiếp cận các gói hỗ trợ từ Nhà nước, giảm thiểu chi phí duy trì nhân sự trong thời kỳ biến động như dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế.

7. Thay đổi quy định về doanh nghiệp dịch vụ việc làm

Các công ty hoạt động trong lĩnh vực giới thiệu việc làm, headhunt, outsourcing… cần chú ý đến các quy định mới:

• Phải đáp ứng điều kiện về vốn pháp định, nhân sự chuyên môn, chứng chỉ hành nghề.
• Phải được cấp giấy phép và công khai thông tin hoạt động.
• Bị xử lý nghiêm nếu không đảm bảo chất lượng dịch vụ, vi phạm hợp đồng với người lao động.

Các đơn vị cung cấp dịch vụ nhân sự cần rà soát lại hồ sơ pháp lý, quy trình vận hành để tránh vi phạm và bị đình chỉ hoạt động.

8. Chính thức công nhận và chuẩn hóa khái niệm kỹ năng nghề

Luật đã xác lập hệ thống khung trình độ kỹ năng nghề quốc gia, công nhận kỹ năng người lao động tích lũy từ thực tiễn, không chỉ từ đào tạo.

Đây là bước tiến giúp:

• Người lao động không qua đào tạo chính quy vẫn có thể thi đánh giá kỹ năng nghề và nhận chứng chỉ chính thức.
• Doanh nghiệp có cơ sở khách quan hơn để xây dựng lộ trình thăng tiến – trả lương theo năng lực.

Đặc biệt hữu ích cho các lĩnh vực sản xuất, kỹ thuật, logistics, nơi giá trị nghề nghiệp đến từ kinh nghiệm thực tế.

9. Tăng cường thanh tra, xử phạt và thống kê minh bạch

Luật quy định hàng năm các địa phương và bộ ngành phải công bố số liệu thống kê việc làm, tỉ lệ thất nghiệp, hiệu quả thực hiện chính sách BHTN.

Bên cạnh đó, thanh tra lao động sẽ:

• Kiểm tra việc khai báo, nộp BHTN, thông báo biến động nhân sự của doanh nghiệp.
• Xử lý nghiêm hành vi trốn đóng, chậm đóng BHTN hoặc báo cáo sai.

Doanh nghiệp cần rà soát lại quy trình báo cáo nhân sự và quản trị hồ sơ BHTN để đảm bảo tuân thủ và tránh bị xử phạt.

Doanh nghiệp cần hành động gì từ bây giờ?

Luật Việc làm 2025 không chỉ là một văn bản pháp luật, mà còn là công cụ thúc đẩy thị trường lao động minh bạch – hiện đại – hiệu quả hơn. Với rất nhiều thay đổi về chính sách, điều kiện tham gia, quyền lợi và nghĩa vụ, cả doanh nghiệp và người lao động đều cần chủ động cập nhật để:

• Tối ưu chi phí quản trị nhân sự
• Tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường tuyển dụng
• Bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho người lao động

NIC Global – Đối tác chiến lược của doanh nghiệp trong chuyển đổi nhân sự theo luật mới

Với kinh nghiệm hơn 20 năm trong lĩnh vực dịch vụ nhân sự và tư vấn pháp lý lao động, NIC Global cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp:

• Cập nhật và đào tạo Luật Việc làm 2025
• Tư vấn tổ chức nhân sự phù hợp với luật mới
• Cung cấp dịch vụ thuê ngoài, headhunt, tính lương tuân thủ pháp lý.

Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua: