Gen Z & Tư Duy Nghề Nghiệp 2026:
Làm Thế Nào Để Không Bị “Thay Thế” Bởi AI?
14/11/2025

1. AI đang thay đổi thế giới việc làm nhanh hơn bạn nghĩ
Trong vài năm trở lại đây, trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đã không còn là khái niệm xa lạ. Từ việc viết nội dung, thiết kế hình ảnh, đến lập trình hay phân tích dữ liệu — AI đang “chen chân” vào gần như mọi lĩnh vực, tư duy nghề nghiệp. Theo báo cáo của World Economic Forum, đến năm 2026, gần 44% kỹ năng trong công việc hiện tại sẽ thay đổi. Điều này đồng nghĩa: những gì bạn học hôm nay có thể không còn phù hợp sau vài năm tới. gen z.
Thực tế, sự xuất hiện của các công cụ như ChatGPT, Midjourney, Copilot… đang khiến nhà tuyển dụng ưu tiên những người biết “làm việc cùng AI” hơn là sợ bị thay thế. Đặc biệt với Gen Z – thế hệ trẻ chiếm hơn 30% lực lượng lao động tại Việt Nam, thách thức này vừa là nguy cơ, vừa là cơ hội để định hình lại tư duy nghề nghiệp.
“AI không cướp đi việc làm của bạn. Người biết dùng AI hiệu quả mới là người thay thế bạn.” — Bà Phạm Phương Thu, Giám đốc Nhân sự NIC Global
2. Vì sao Gen Z dễ bị “tụt lại” trong thời đại AI
Gen Z sinh ra trong thời đại số, tiếp xúc công nghệ từ sớm, song nhiều nghiên cứu cho thấy nhóm này vẫn có lỗ hổng kỹ năng nghề nghiệp nghiêm trọng. Một số vấn đề phổ biến bao gồm:
2.1. Lạm dụng công nghệ mà thiếu tư duy phản biện
Việc dựa quá nhiều vào AI để viết nội dung, xử lý dữ liệu hoặc tìm ý tưởng khiến nhiều bạn trẻ mất dần khả năng phân tích, sáng tạo độc lập.
Các doanh nghiệp đánh giá cao ứng viên biết “dùng AI làm trợ lý” chứ không để AI “làm thay”.
2.2. Thiếu kỹ năng mềm và khả năng làm việc nhóm
Một khảo sát của NIC Global cho thấy: 72% nhà tuyển dụng đánh giá kỹ năng giao tiếp và hợp tác là yếu tố quan trọng nhất khi tuyển nhân viên trẻ, nhưng lại là kỹ năng Gen Z thường thiếu.
2.3. Tư duy “nhảy việc nhanh” và thiếu kiên định
AI và tự động hóa khiến thị trường việc làm biến động liên tục, nhưng nếu chỉ chạy theo xu hướng ngắn hạn, người lao động trẻ sẽ dễ mất định hướng dài hạn.
“Tư duy nghề nghiệp bền vững phải đi cùng khả năng thích ứng. Không ai có thể giỏi mọi thứ, nhưng ai cũng có thể học cách phát triển liên tục.” — Bà Nguyễn Thùy Linh, Trưởng phòng Tuyển dụng & Thu hút Nhân tài NIC Global
3. Những ngành nghề nào có nguy cơ bị AI thay thế cao nhất?
Theo thống kê của McKinsey (2025), các nhóm công việc có khả năng bị tự động hóa trên 50% bao gồm:
| Nhóm nghề | Tỷ lệ tự động hóa tiềm năng | Ghi chú |
| Nhập liệu, kế toán cơ bản | 70% | AI có thể xử lý số liệu nhanh, chính xác hơn con người |
| Chăm sóc khách hàng | 60% | Chatbot và tổng đài ảo đang thay thế phần lớn quy trình |
| Thiết kế cơ bản, content ngắn | 55% | AI tạo mẫu, viết mô tả tự động với chi phí thấp |
| Vận hành và sản xuất | 52% | Robot công nghiệp phổ biến trong dây chuyền tự động |
| Tuyển dụng sơ cấp | 47% | Công cụ ATS và AI screening hỗ trợ lọc hồ sơ hiệu quả |
Tuy nhiên, song song với đó, AI cũng tạo ra nhiều ngành nghề mới, đòi hỏi năng lực con người không thể thay thế hoàn toàn — như phân tích dữ liệu, huấn luyện AI (AI trainer), quản lý dự án công nghệ, nhân sự chiến lược, hoặc chuyên viên phát triển con người (L&D).

4. Bộ kỹ năng tư duy nghề nghiệp “không thể bị thay thế” trong thời đại AI
Để tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên AI, Gen Z cần phát triển song song kỹ năng công nghệ và kỹ năng con người (human skills). Dưới đây là những nhóm năng lực NIC Global khuyến nghị:
4.1. Kỹ năng công nghệ (Digital Skills)
- Thành thạo các công cụ hỗ trợ công việc (Excel nâng cao, ChatGPT, Notion, Power BI, Canva Pro…)
- Hiểu cơ bản về phân tích dữ liệu, bảo mật thông tin, và sử dụng AI trong công việc thực tế
- Biết cách tìm kiếm và khai thác nguồn thông tin đáng tin cậy
4.2. Kỹ năng sáng tạo & giải quyết vấn đề (Creative Thinking & Problem-Solving)
AI có thể đưa ra giải pháp, nhưng chỉ con người hiểu “vì sao giải pháp đó phù hợp”.
Doanh nghiệp luôn cần người biết đặt câu hỏi thông minh và đưa ra giải pháp thực tế.
4.3. Kỹ năng cảm xúc và giao tiếp (EQ & Communication)
Khi máy móc ngày càng “thông minh”, thì con người càng phải nhân văn hơn. Những người có EQ cao, biết lắng nghe, thấu hiểu và truyền cảm hứng vẫn luôn là nhân tố không thể thay thế trong mọi tổ chức.
4.4. Tư duy học tập suốt đời (Lifelong Learning)
Thay vì sợ bị thay thế, hãy học cách liên tục cập nhật bản thân. NIC Global khuyến khích người lao động trẻ theo đuổi các khóa đào tạo kỹ năng linh hoạt, vừa học vừa làm, để thích ứng nhanh với sự thay đổi.

5. Doanh nghiệp nên làm gì để đồng hành cùng thế hệ Gen Z?
Không chỉ người lao động, mà doanh nghiệp cũng cần thay đổi chiến lược nhân sự để không bị “tụt lại” trong làn sóng AI.
5.1. Đầu tư đào tạo nội bộ
Thay vì chỉ tuyển người mới, các doanh nghiệp thông minh sẽ đào tạo lại nhân viên hiện có (reskilling). NIC Global đã hỗ trợ nhiều đối tác triển khai chương trình đào tạo nhân sự trẻ, giúp họ phát triển năng lực công nghệ và kỹ năng mềm.
5.2. Xây dựng môi trường làm việc linh hoạt
Gen Z đề cao sự tự do và ý nghĩa công việc. Doanh nghiệp cần áp dụng mô hình làm việc hybrid, văn hóa phản hồi mở và trao quyền nhiều hơn.
5.3. Hợp tác với đối tác nhân sự chuyên nghiệp
Nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) chưa có đủ nguồn lực để phát triển đội ngũ nội bộ.
Lúc này, việc hợp tác với đơn vị cung ứng nhân lực như NIC Global giúp họ tiết kiệm chi phí và đảm bảo tuyển đúng người, đúng kỹ năng.
“Chúng tôi không chỉ cung ứng nhân lực, mà còn đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc phát triển đội ngũ nhân sự trẻ – những người sẽ định hình tương lai.”— Bà Phạm Phương Thu, Giám đốc Nhân sự NIC Global
6. Vai trò của NIC Global: Đồng hành cùng thế hệ lao động trẻ trong kỷ nguyên AI
Trong hơn 23 năm hoạt động trong lĩnh vực giải pháp nhân sự toàn diện, NIC Global đã trở thành đối tác tin cậy của hàng trăm doanh nghiệp trong và ngoài nước. Từ dịch vụ tuyển dụng, cho thuê lại lao động, đào tạo nhân sự cho đến EOR Services, NIC Global luôn hướng đến mục tiêu phát triển con người bền vững.

Với lực lượng chuyên viên nhân sự giàu kinh nghiệm, NIC Global không chỉ giúp doanh nghiệp tìm kiếm nhân tài phù hợp mà còn hỗ trợ định hướng nghề nghiệp cho thế hệ lao động trẻ, thông qua:
- Chương trình đào tạo kỹ năng nghề nghiệp thực tế
- Hội thảo định hướng nghề nghiệp Gen Z
- Dịch vụ cung ứng nhân lực linh hoạt, giúp người lao động có thêm cơ hội trải nghiệm tại nhiều môi trường khác nhau
“Khi doanh nghiệp đầu tư vào con người, đó không chỉ là chi phí – mà là khoản đầu tư sinh lời lâu dài.” — Bà Nguyễn Thùy Linh, Trưởng phòng Tuyển dụng & Thu hút Nhân tài NIC Global
Tương lai thuộc về những người biết “hợp tác” với AI
AI không phải là kẻ thù – mà là người đồng hành mới trên hành trình nghề nghiệp. Thế hệ Gen Z cần thay đổi tư duy nghề nghiệp: từ “sợ bị thay thế” sang “chủ động làm chủ công nghệ”.
NIC Global tin rằng, với sự chuẩn bị đúng hướng và tư duy học tập suốt đời, người lao động trẻ Việt Nam hoàn toàn có thể tận dụng AI để phát triển sự nghiệp bền vững, đóng góp vào một thị trường lao động năng động và nhân văn hơn.
Để biết thêm thông tin, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua:
Hotline: (+84) 981.23.43.76
Email: info@nicvn.com
Fanpage: NIC Global – Human Resource Solutions
Linkedin: NIC Global Sourcing JSC
Địa chỉ trụ sở chính:
– Văn phòng Hà Nội: 3A Thi Sách, Phường Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội
– Văn phòng TP. HCM: Tòa nhà Dakao Center, 35 Mạc Đĩnh Chi, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam
Xem thêm:
1. Dịch vụ tính lương
2. Dịch vụ thuê ngoài nhân sự
3. Dịch vụ hợp thức hóa lao động
Giải pháp nhân sự
thiết kế riêng biệt !




